ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA KHỚP GỐI KHÔNG DÙNG THUỐC GIẢM ĐAU TẠI THIỆN MỸ

  TIÊM NỘI KHỚP HYALURONIC ACID

GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA KHỚP GỐI

Bs Nguyễn Phương Hồ

PKĐK Thiện Mỹ

SĐT: 0986 581 123

I – Đại Cương

        Thoái hóa khớp là bệnh lý thoái hóa khớp mạn tính với biểu hiện là đau khớp và hạn chế chức năng tiến triển. Tiêm nội khớp bằng Hyaluronic Acid (HA) là một lựa chọn điều trị trong thoái háo khớp gối nằm trong hướng dẫn chuyên môn về điều trị, nhưng có khả năng được áp dụng cho tất cả các khớp hoạt dịch để giảm đau và cải thiện khả năng bôi trơn khớp. HA ngoại sinh có thể tăng cường tổng hợp HA từ chondrocyte, ngăn ngừa sự thoái hóa của sụn và thúc đẩy quá trình tái tạo. Hơn nữa, nó có thể làm giảm sản xuất các chất trung gian tiền viêm và metalloproteinase liên quan đến bệnh sinh viêm khớp.

II – Vai trò điều trị của HA

        HA là một glycosaminoglycan không bị sulfat hóa bao gồm các đơn vị axit D-glucuronic và N-acetylglucosamine. HA tồn tại tự nhiên trong các mô động vật, bao gồm mào gà, da cá mập, nhãn cầu bò, sụn mũi bò, não và tim thỏ và trong các mô khác nhau của con người, bao gồm dây rốn, huyết thanh, thủy tinh thể, hạ bì, biểu bì, bạch huyết ngực, nước tiểu và chất hoạt dịch (synovial fluid). Tuy nhiên, lượng HA cao nhất trong cơ thể người được tìm thấy trong chất nền nội mô của các mô liên kết. Trong dịch khớp bị thoái hóa có chứa nồng độ HA thấp hơn ở các khớp khỏe mạnh, vì vậy liệu pháp tiêm nội khớp với HA ngoại sinh có thể phục hồi các đặc tính đàn hồi của khớp bị tổn thương. Các nghiên cứu in vivo và in vitro đã cho thấy các tác dụng sinh lý khác nhau của HA ngoại sinh có thể đảo ngược các cơ chế liên quan đến bệnh sinh thoái hóa khớp.

            

        Trên toàn cầu, dữ liệu chỉ ra rằng các chế phẩm hyaluronan trong khớp cung cấp giảm đau viêm khớp tương đương hoặc cao hơn so với điều trị thông thường, thuốc NSAID, corticosteroid tiêm nội khớp, rửa khớp nội soi, vật lý trị liệu và tập thể dục. Hơn nữa, một số thử nghiệm lâm sàng đã cho thấy HA hoạt động mạnh hơn trong việc giảm đau khớp ở bệnh thoái hóa khớp gối với khả năng dung nạp tốt cùng tỷ lệ biến chứng thấp và không có tác dụng phụ toàn thân. Một đánh giá hệ thống gần đây cho thấy HA là một phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả để giảm đau và cải thiện chức năng ở những bệnh nhân bị viêm khớp gối và khớp háng. Hơn nữa, các bằng chứng mới đang xuất hiện về việc sử dụng nó ở các khớp hoạt dịch khác. Ở những bệnh nhân bị thoái hóa khớp, việc sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) để giảm đau thường không phù hợp và liên quan đến cả tỷ lệ mắc bệnh đường tiêu hóa, tim mạch cao và tỷ lệ tử vong ngày càng tăng. Thay vào đó, điều trị nội khớp HA được dung nạp tốt và có tỷ lệ thấp các tác dụng ngoại ý.

III – Liệu trình điều trị

        HA có thể được sử dụng rộng rãi trong nhiều nhóm bệnh nhân, phổ biến nhất là nhóm người lớn tuổi với tình trạng viêm khớp gối thoái hóa nhẹ - trung bình. Một số bệnh nhân còn khá trẻ nhưng đang bị đau khớp sớm do các hoạt động tác động lặp đi lặp lại như chạy bộ, thể thao. HA cũng được sử dụng cho những bệnh nhân bị thoái hóa khớp ở mức độ nặng, những người muốn duy trì hoạt động và muốn kéo dài chức năng của khớp một cách càng lâu càng tốt thay vì tiêm steroid hoặc phẫu thuật thay khớp.

        Xét về hiệu quả lâm sàng và cấu trúc cũng như khả năng dung nạp, liệu pháp điều trị bằng HA có thể được coi là một liệu pháp lâu dài. Đặc biệt, nghiên cứu AMELIA  cho thấy lợi ích của việc điều trị với nhiều hơn một liệu trình hyaluronan. AMELIA là một nghiên cứu đa trung tâm, ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng trên 306 bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối, và được thiết kế để so sánh với giả dược về hiệu quả và độ an toàn của việc tiêm lặp lại HA trong hơn 40 tháng. Bệnh nhân được tiêm 4 chu kỳ gồm 5 lần tiêm HA nội khớp hoặc giả dược với thời gian theo dõi 6 tháng sau chu kỳ thứ nhất và thứ hai, và 1 năm sau chu kỳ thứ ba và thứ tư. Ở tháng thứ 40, số bệnh nhân đáp ứng với HA nhiều hơn đáng kể so với giả dược và số người đáp ứng với HA tăng lên qua nghiên cứu, trong khi những người dùng giả dược không thay đổi. Kết quả của AMELIA cung cấp bằng chứng quan trọng rằng các chu kỳ lặp lại của tiêm HA nội khớp không chỉ an toàn và cải thiện các triệu chứng thoái hóa khớp gối trong giai đoạn giữa chu kỳ mà còn có tác dụng kéo dài rõ rệt trong ít nhất 1 năm sau đó chu kỳ cuối cùng.

        Hiện nay, tùy vào mức độ nặng của thoái hóa, nhu cầu vận động và tình trạng chung của người bệnh, chúng tôi khuyến cáo tiêm từ 3-5 mũi cho mỗi chu kỳ điều trị, thời gian mỗi chu kỳ có thể từ 6 tháng đến 1 năm. Bên cạnh đó, để tối ưu hóa hiệu quả điều trị, những vấn đề khác liên quan đến viêm khớp thoái hóa như tình trạng viêm nặng, tràn dịch khớp, tăng cảm giác đau do stress… có thể được xử trí trước khi tiến hành tiêm HA nội khớp.

IV – Kết luận

        Tiêm HA nội khớp là một công cụ điều trị hữu ích trong việc quản lý bệnh nhân thoái hóa khớp. Dữ liệu y văn dường như cho thấy khả năng giảm đau và cải thiện chức năng khớp của nó. Hơn nữa, xét về khả năng dung nạp cao, khả năng ngăn ngừa tổn thương cấu trúc khớp và trì hoãn việc sử dụng phẫu thuật chỉnh hình, đây có thể được xem là một liệu pháp an toàn và hiệu quả lâu dài./.

------------------------------------------------------------------------